29 Απρ 2008

Ποιός λιτανεύει ποιόν;

Μεγάλος ντόρος γίνεται παντού, σε Κέρκυρα, Ελλάδα και Ευρώπη (τουλάχιστον για το τελευταίο προσπαθούμε) για το ιδιαίτερο, μα συνάμα εκπληκτικό και μοναδικό Πάσχα της Κέρκυρας.
Οι παράλληλες εκδηλώσεις μουσικής, ποίησης και άλλων τεχνών, οι χορωδίες και πρωτίστως οι φιλαρμονικές αποδεικνύουν τα προλεγόμενα και αναδεικνύουν την Κέρκυρα σε έναν όντως μοναδικό προορισμό για τις ημέρες του Πάσχα.
Για τί είδους όμως προορισμό μιλάμε;
Μήπως το κέρδος και μόνο αυτό έχει επικρατήσει του «άλλου» -και ίσως πιο ουσιαστικού- «προορισμού» της Μεγάλης Εβδομάδος; Της κατάνυξης και της εσωτερικής αναζήτησης…

Οι εκδηλώσεις ξεκινούν, κατά παράδοση, την Κυριακή των Βαΐων, με την Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος. Είναι η μεγαλύτερη σε πορεία Λιτανεία, καθώς ακολουθεί τα τείχη, περίπου, της τότε πόλης. Σε αυτήν την Λιτανεία δίνεται και η δυνατότητα, μάλλον η άδεια από τον Δήμο, να συμμετάσχουν όλες οι μπάντες της υπαίθρου. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην Λιτανεία του Αγίου της 11ης Αυγούστου, αν και η εν λόγω Λιτανεία είναι κατά πολύ μικρότερη.
Όμως, δημιουργείται στον νου μου ένας προβληματισμός και νομίζω εύλογα: Ποιός λιτανεύει ποιόν; Οι μπάντες τον Άγιο ή ο Άγιος τις μπάντες;
Θα προσπαθήσω ευθύς να αιτιολογήσω το σκεπτικό μου.

Αρμόδια αρχή για την διεξαγωγή και οργάνωση της Λιτανείας είναι ο Δήμος. Ο Δήμος είναι εκείνος που τοποθετεί σε σειρά αρχαιότητας τις μπάντες, καθώς επίσης και τα σχολεία, τους προσκόπους και όποιο άλλο –τέλος πάντων– τμήμα επιθυμεί να συμμετάσχει. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στις παρελάσεις. Κατά την διάρκεια της Λιτανείας, δημοτικοί υπάλληλοι πηγαινοέρχονται και ρυθμίζουν την «κίνηση», επιβραδύνοντας ή επιταχύνοντας το βήμα των τμημάτων και των φιλαρμονικών.
Παρουσιάζεται όμως το φαινόμενο, κοινό μυστικό όλων μας –τόσο μυστικό που κοντεύει να μας ξεκουφάνει–, που μια "αόριστη, αόρατη αρχή" επιβάλλει στις μπάντες να παίζουν στο λιστόν, αλλά και σε διάφορα άλλα συγκεκριμένα σημεία! Είναι παράδοση πια…!!! Μάλιστα θεωρείται αποτυχία ή ήττα το να μην «προλάβει» να παίξει μια μπάντα, αφού την πρόλαβε για λίγο η προηγούμενη ή η επόμενη!
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της νοοτροπίας αυτής, αρκεί να σκύψουμε πάνω από έναν «καλά» οργανωμένο και ενημερωμένο τουριστικό οδηγό, στον οποίο αναγράφονται ακόμη και οι μάρτσιες που παίζει κάθε μπάντα, καθώς και τα συγκεκριμένα σημεία.

Ποιό είναι το αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας;
Σκοπός κάθε τμήματος ή μπάντας είναι να λαμπρύνουν με την συμμετοχή τους την εκάστοτε Λιτανεία και να αποδώσουν τις αναλογούμενες τιμές (συνεπώς και η Παρέλαση γίνεται για την τιμή των πεσόντων στους εθνικούς αγώνες –αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα). Γιατί αναφέρθηκε «αναλογούμενες» τιμές και όχι «απαιτούμενες» τιμές;
Η τιμή προς τους πεσόντες είναι προκαθορισμένη με νομοθετικά διατάγματα και δεν επιδέχεται τροποποιήσεις. Η τιμή όμως προς τα «Θεία» είναι προσωπική και εσωτερική. Εξωτερικεύεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο, ο οποίος είναι –εν μέρει– προκαθορισμένος από την Εκκλησία για να υφίσταται κοινωνία μεταξύ των επι – κοινωνούντων, αλλά η ατομική έκφραση δεν περιορίζεται.
Κάθε μπάντα και κάθε τμήμα «προσδοκά» στην ευλογία του Αγίου και γι’ αυτό συμμετέχει στην Λιτανεία. Συνεπώς, η λαμπρότητα της Λιτανείας έχει να κάνει με το ανταπόδομα της συμμετοχής της. Όταν όμως κάθε συμμετοχή γίνεται για επίδειξη και προβολή, τότε και η Λιτανεία χάνει και την ουσία και την αξία της.
Γιατί δηλαδή πρέπει να περιμένει ο Άγιος μισή ή και πλέον ώρα να παίξουν οι μπάντες στο λιστόν, ώστε να ξεκινήσει η πομπή μετά από μια καθιερωμένη δέηση; Και πόσο υποφερτό, αν όχι αφόρητο είναι κάτι τέτοιο κατά την Λιτανεία της 11ης Αυγούστου; Και, για τους μη γνωρίζοντες ή τους αγνοούντες, η Λιτανεία γίνεται για να λάβουμε την ευλογία του Αγίου και για να γίνουν οι συγκεκριμένες δεήσεις.
Ο γράφων είναι γνώστης, καθώς έχει την τύχη να έχει συμμετάσχει με την παλαιά φιλαρμονική σε πολλές Λιτανείες του Αγίου και να περιμένει κάθε μία από τις μπάντες να φτάσουν στην στροφή της οδού Νικ. Θεοτόκη, για να ξεκινήσει να παίζει η μπάντα και φυσικά να ακολουθήσει το ιερατείο και ο Άγιος.
Όμως, κατά την τελευταία Λιτανεία, αυτήν της Κυριακής των Βαΐων παρουσιάστηκε και ένα άλλο φαινόμενο. Κάθε 5 – 10 λεπτά η πομπή σταματούσε! Καθ’ όλη την διάρκεια της Λιτανείας. Με αποτέλεσμα να ολοκληρωθεί στις 3 η ώρα το μεσημέρι! Ποιός δεν προχωρούσε; Τα τμήματα; Οι μπάντες; Δεν μοιράστηκαν σωστά τα τμήματα και απαιτείτο χώρος για κάθε μπάντα ώστε να παίξει και η μπροστά και η πίσω;
Τα προαναφερθέντα είναι γεγονότα και είναι η αλήθεια του πράγματος.

Πού κρύβεται η αιτία των γεγονότων αυτών;
Ή στο ότι ο Δήμος δεν κάνει καλά την δουλειά του και δεν ξέρει πώς να οργανώσει μια Λιτανεία ή στο ότι κάθε μπάντα και τμήμα κάνουν του κεφαλιού τους. Και πάλι όμως, την εποπτεία την έχει ο Δήμος. Γιατί, στο κάτω κάτω της γραφής, κάθε φιλαρμονική μπορεί να θέλει να κάνει το «κομμάτι» της, αλλά τί κάνει η Αρχή της πόλης γι’ αυτό;
Δεν είμαι ο αρμόδιος να δώσω ή να προτείνω λύση. Επιφυλάσσομαι, για την περίπτωση που μου ζητηθεί. Όμως, θα πρέπει όντως να αναλογιστούμε, υπ’ αυτές τις συνθήκες ποιός λιτανεύει ποιόν! Οι συμμετέχοντες τον Άγιο ή ο Άγιος τους συμμετέχοντες;


(Δημοσιεύτηκε στις κερκυραϊκές εφημερίδες: "Ελευθερία", Μ. Τρίτη, 22 Απρ. 2008 και "Κερκυραϊκά Νέα", Μ. Τετάρτη, 23 Απρ. 2008).

Δεν υπάρχουν σχόλια: